AgroFood

Missie

Op weg naar een gezond Fryslan door het versterken, specialiseren en verduurzamen van de historisch sterk aanwezige voedselketen; van primaire productie en verwerkers tot distributie, retail en de consument.

Propositie

IPF werkt vanuit het Europese programma ‘Caring for Soil & Caring for Life’ samen met de noordelijke ondernemers, onderwijs en overheden. Vanuit dit programma werken we gezamenlijk aan de ambitie om Europees koploper te worden in de transitie van bulk naar nutriënten. Van voedsel naar voeding. Daarmee dragen we bij aan de maatschappelijke opgaven en het volhoudbaar verdienvermogen. Het programma richt zich op vier duurzame business proposities: 

• Gezonde mens: preventief en ondersteunend effect van voeding op gezondheid; 
• Gezonde bodem: circulerend en bufferend effect van de bodem;
• Duurzame teelt: klimaatneutrale teelsystestemen en duurzaam bodembeheer;
• Duurzame technologie: emissieloze en datagedreven productie (agri) en klimaatneutraal en nutriënt milde conserveringstechnologie (food). 

We zoeken daarin nauwe samenwerking met de andere noordelijke provincies (inclusief Flevoland). Het uitgangspunt is om de keten (van bodem tot bord) zo in te richten dat de voedingsstoffen die een mens nodig heeft centraal komen te staan: micronutriënten, eiwit en vezels. Er is toegewerkt naar één noordelijke innovatieagenda voor AgroFood. Hier zijn twee focuspunten waar Fryslân zich op wil onderscheiden en doorontwikkelen uit voortgekomen: de gezonde circulerende bodem en duurzame technologieën. Binnen de noordelijke samenwerking zetten we in het Friese ecosysteem specifiek (naast de vele kleinere en grotere initiatieven) in op vijf acties:

• Sûne Grûn Coalitie: werkt aan nieuwe transitiemodellen voor een robuuste landbouw waarbij een gezonde bodem centraal staat (Fries bodemstatuut). Cruciaal daarbij is het eigenaarschap van de grondeigenaren. Het programma richt zich daarbij op drie verbonden routes:
  • De nieuwe kringloop tussen stad en platteland;
  • Het technologisch transitiepad;
  • Het transitiepad natuurinclusief.
• Bodemcampus/Frisian Agriculture Soilution Centre (FASC): het ontwikkelen van een sterke internationaal onderscheidende kennis- en onderwijsinfrastructuur in nauwe aansluiting met de Watercampus. Met deze kennisagenda en kennisinfrastructuur realiseren we een samenhangend onderzoek, onderwijs en voorlichtingsagenda voor een gezonde natuurlijke bodem. Hierbij zorgen we dat we kennis en kunde bundelen in een Bodemcampus met vele sterke fieldlabs (o.a. Biosintrum) in de regio waar toonaangevend wetenschappelijk en toegepaste kennis is samengebracht;
• Programma Sluiting Nutriënten Kringlopen (SNuK): is gericht op het herstellen van de kringloop tussen maatschappelijke consumptie en bodem. Het uitgangspunt is efficiënter gebruik te maken van (micro)nutriënten en zoetwater in het landbouw- en voedingssysteem, kunstmestgebruik maximaal te verminderen en een andere keten- en economische positie voor boeren te realiseren door de kringloop van compost tot humane excretie weer te sluiten. Fryslân wordt het een van de meest vooroplopende fieldlabs van Europa (o.a. Spoordokgebied in Leeuwarden);
• Duurzame Food: een sturend, industrieel netwerk van leveranciers en gebruikers van technologie waarmee CO2-emissie gereduceerd kan      worden in food (denk aan zuivel en/of bakkerij), en nutriënten vanuit de grondstof (denk aan melk en/of granen) behouden kunnen blijven voor de gezonde mens. Deze actie kent een onderliggend programma met drie sporen, te weten:
  • Educatie met modules op mbo-, hbo- en wo-niveau;
  • Innovatie met projecten van 2-, 5- en 10-jaar horizon;
  • Demonstratie met faciliteiten op pilotschaal (o.a. Food Applicatie Centrum), demoschaal (o.a. Bakery Sweet Centre) en praktijkschaal (o.a. individuele bedrijven).
• Duurzame Tech: een sturend, industrieel netwerk van leveranciers en gebruikers van technologie (o.a. Dairy Valley, Dutch Dairy Centre) waarmee N-emissie in de melkveehouderij gereduceerd kan worden en nutriënten circulair aangewend kunnen worden voor de gezonde bodem. Deze actie kent een onderliggend programma met drie sporen, te weten:
  • Educatie met modules op mbo-, hbo- en wo-niveau;
  • Innovatie met projecten met 2-, 5- en 10-jaar horizon;
  • Demonstratie met faciliteiten op pilotschaal (o.a. labs van Van Hall Larenstein), demoschaal (o.a. Dairy Campus) en praktijkschaal (o.a. fieldlabs met meerdere melkveehouderijbedrijven).

Deze programma’s zijn onderdeel van de Noordelijke AgroFood-strategie en fundament in de realisatie van het sociaaleconomisch perspectief in het Fries Programma Landelijk Gebied (FPLG).

Resultaten 2023

• Door gemeenten Leeuwarden, Súdwest-Fryslân en Provincie Fryslân is de strategische lijn van ‘Caring for Soil is Caring for Life’ vastgesteld;
• De Sûne Grûn Coalitie is gevormd en gaat in lijn met de provinciale opgave bodem naar de volgende fase van organisatie en ontwikkeling;
• De ontwikkeling van de boerencoalitie onder leiding van Agricycling is versterkt en heeft geleid tot een bodemstatuut;
• Er is een verkenningsonderzoek uitgevoerd rondom de vorming van het kenniscluster bodem. Dit heeft geleid tot een concept bij de kennisinstellingen onder de werknaam Frisian Agri Soilution Centre (FACT);
• Tevens zijn er meerdere Europese en nationale calls in verbinding met de bodem, water en de kringlooplandbouw door de kennisinfrastructuur naar Fryslân gehaald. (o.a. Soilcrates, RE-GE NL en  opschaling PPS, etc.);
• Er is meegewerkt aan een eerste aanzet van het sociaal-economisch perspectief van het Fries Programma Landlijk Gebied (FPLG) ;
• Niet gerealiseerd zijn de vervolgstappen voor Duurzame Tech in de agri- en food-technologie. Dit zal in 2024 verder vorm krijgen;
• Onder leiding van de Noordelijke Ontwikkelmaatschapij (NOM) is in samenwerking met het IPF vervolgstappen in gang gezet in de vorming van een cluster van Foodbedrijven.